İşveren teşvikleri 2019 yılında en çok sorular sorulardan biridir. Teşvik priminin giydirilmiş brüt ücret hesabında dikkate alınıp alınmayacağı merak edilmektedir.
Teşvik primini, malların yıllık satışlarından elde edilen tüm gelirin belli bir oranının çalışanlara dağıtılması olarak tanımlayabiliriz.
Prim uygulamasının belli bir kotaya bağlandığı, sabit olmadığı ve performansa bağlı olarak değişiklik gösterdiği gerekçeleri ile Yargıtay pek çok kararında teşvik priminin tazminata esas giydirilmiş ücretin belirlenmesinde dikkate alınmayacağı yönünde kararlar vermiştir.
“… Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının sabit aylık ücret ve tutturulan kotaya göre prim karşılığı çalıştığı, yemek ve yol ücretinin işveren tarafından karşılandığı anlaşılmaktadır. Davacının aldığı prim kotaya bağlı olup, aylık ücretini oluşturan bir unsur değildir. Prim tazminata esas giydirilmiş ücretin belirlenmesinde dikkate alınamaz (9. HD., E. 2012/37173 K. 2014/32032 T. 31.10.2014)”
“Satış elemanı olan ve hizmet akdine göre belirli bir ücret karşılığı çalışan işçiye ödenen ve bordrolarda gösterildiği şekilde her ay farklı olan prim ödemeleri değişkendir. Belli bir miktarı aşan satışlarda miktarlara göre kademeli olarak artan oranlarda ödenen bir paradır. Bu niteliği sebebiyle primin ihbar ve kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması mümkün değildir (Yrg. 9. H.D. 02.05.1995 T. 1995/516-14453 K.)”
“Satışlardan elde edilen primlerin satışa bağlı olduğu taktirde kesinlik ve devamlılık arzetmeyen bir niteliğe sahip bulunduğunun kabulü gerektiğinden ihbar ve kıdem tazminatı hesabında göz önüne alınamazlar (Yrg. 9. H.D. 10.10.1995 T. 1995/10234-31488 K.)”
Öte yandan aynı Yargıtay son yıllarda bu primin de hesapta yer alması gerektiği yönünde kararlar da vermiştir:
“Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde İş Kanununun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabına dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dâhil olup tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan pirim değişkenlik gösterse de, kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir (Yrg. 9. H.D. 13.07.2010 T. 2010/26391 E., 2010/23205 K.).